Basiscursus Collectioneren
Met de ‘Basiscursus Collectioneren’ leer je alles dat je moet weten als collectioneur van een openbare bibliotheek. Een goed collectieplan staat aan de basis van het collectioneren. In zes bijeenkomsten ga je daarom aan de slag met het opstellen van een basisversie van een collectieplan- en profiel voor (een vestiging van) je eigen bibliotheek. Je leert alles over de stakeholders in het veld, het medialandschap, processen en systemen, aanschafmogelijkheden en saneren.
De opleiding is er voor iedereen die aan de slag wil als collectioneur of dit al is. Dus, heb jij al veel ervaring als collectioneur, maar mis je nog kennis op het gebied van het maken van een collectieplan? Meld je dan aan! Of ben jij frontofficemedewerker in de bibliotheek, en wil je doorgroeien naar collectioneur? Dan geeft deze opleiding je alle handvaten die je nodig hebt om je verder te ontwikkelen.
Wat leer je?
Tijdens de opleiding werken we toe naar het opstellen van collectieprofielen en een collectieplan. Daarnaast gaan we in op de onderstaande punten.
- Wat een collectie is en wat een collectie goed maakt.
- Hoe de branche in elkaar steekt en welke landelijke afspraken er zijn.
- Wat de kerntaken van een bibliotheek zijn.
- Hoe je je eigen werkgebied in kaart brengt.
- Wat de kengetallen van jouw bibliotheek zijn en hoe je cijfermatige analyses maakt.
- De gang van het boek: van uitgever tot plankklaar in de bibliotheek.
- De functionaliteiten van jouw bibliotheeksysteem (Wise, V-Smart of Brocade).
- Hoe je efficiënt om kunt gaan met je collectie: routing, floaten, bestellen buiten het systeem.
- De richtlijnen, criteria en processen m.b.t. het saneren en aanschaffen.
Let op! een collectieplan is iets anders dan een beleidsplan. Een collectieplan kijkt naar de collectie, en hoe je op basis van o.a. data-gegevens en bestaand beleid een concreet plan maakt voor de toekomst van jouw collectie. Met een collectieplan leer je jouw collectie te sturen, om zo de strategische doelen van jouw bibliotheek te bereiken.
Tijdens de bijeenkomsten zullen er een aantal rondleidingen zijn:
- De Koninklijke Bibliotheek.
- De binderij van NBD Biblion.
- Een bezoek aan het Centraal Boekhuis.
Programma Basiscursus Collectioneren
Voor elke bijeenkomst voer je opdrachten uit. Ondertussen werk je ook gestaag aan twee grotere eindopdrachten. Deze lever je in. De docenten beoordelen deze opdrachten.
- Bijeenkomst 1: Introductie branche & collectioneren (medialandschap en vaardigheden collectioneur)
- Bijeenkomst 2: Omgeving (werkgebied) en wetgeving
- Bijeenkomst 3: Samenstelling, omvang, gebruik, kengetallen en collectieprofielen.
- Bijeenkomst 4: Bibliotheeksystemen en de gang van het boek
- Bijeenkomst 5: Selectie maken, aanschaffen, saneren en budgetten.
- Bijeenkomst 6: Collectieplan en collectieprofiel
Deelnemersprofiel Basiscursus Collectioneren
Lees dit profiel door om te ontdekken of de opleiding geschikt voor je is.
De werkzaamheden van een collectioneur vragen erom dat de deelnemer de potentie heeft om de volgende competenties op te doen:
- Medewerker kan data uit het systeem (V-Smart/Wise/Brocade) halen (bijv. bezit en uitleencijfers).
- Medewerker kan data analyseren en interpreteren (bijv. uitleencijfers koppelen aan werkgebied-gegevens).
- Medewerker kan data omzetten in strategische collectiekeuzes.
- Medewerker is in staat om een werkstuk te schrijven.
Onze cursisten hebben vaak een volgende achtergrond, functie of motivatie:
- Collectiespecialisten, Collectioneurs & Collectiebeheerders
- Managers collectie die meer willen leren over de werkzaamheden van hun collectieteam, en hoe je een collectieplan en collectieprofielen opstelt.
- Frontoffice- of andere bibliotheekmedewerkers met de ambitie om collectioneur te worden
Wij schatten de werkzaamheden van een collectioneur op HBO-niveau, maar deelnemers van alle niveaus zijn welkom bij de cursus.
"Ik zou de Basiscursus zeker aanraden aan anderen! De goede opbouw van de cursus, het intensieve contact met collega's en de zeer ervaren docenten maken het tot een prachtig geheel."
Kosten Basiscursus 2025
- 1.850,- euro ex btw, gehele cursus, inclusief lunch & koffie en thee.
Data najaar 2025
De meeste fysieke bijeenkomsten vinden plaats bij NBD Biblion, Huygensstraat 1 in Zoetermeer. Eén of enkele bijeenkomsten zullen op een andere locatie zijn.
- Online kennismaking: donderdag 18 september, 10:00 - 11:00 uur
- Bijeenkomst 1: donderdag 25 september, 09:30 – 17:00 uur
- Bijeenkomst 2: donderdag 6 november, 09:30 – 17:00 uur
- Bijeenkomst 3: donderdag 11 december, 09:30 – 17:00 uur
- Bijeenkomst 4: donderdag 22 januari, 09:30 – 17:00 uur
- Bijeenkomst 5: donderdag 26 februari, 09:30 – 17:00 uur
- Bijeenkomst 6: donderdag 9 april, 09:30 – 17:00 uur
"Alle docenten zijn zeer deskundig en ze gaven voldoende ruimte voor vragen en duidelijke uitleg."
Tijdsinvestering
Behalve de tijdsinvestering van de fysieke bijeenkomsten, is het belangrijk dat je genoeg ruimte vrijmaakt om je voor te bereiden en huiswerkopdrachten te maken. We raden je aan om deze tijd vooraf goed in te plannen in je agenda en indien nodig met je leidinggevende te bespreken. Een indicatie voor de tijdsinvestering is circa 20-30 uur voor alle huiswerkopdrachten en de grotere eindopdrachten. Onze ervaring is dat de tijdsinvestering sterk per deelnemer verschilt.
Toegang en rechten systemen
Het is belangrijk dat je toegang hebt tot de systemen die in jouw bibliotheek gebruikt worden om analyses te kunnen maken (Wise, V-smart of anders).
Docenten
Anne van den Dool is cultureel communicatieprofessional, auteur en collectieadviseur. Zij was betrokken bij collectietrajecten van onder meer de OBA, de Bibliotheek Utrecht, BiblioPlus en Fers.
Bert Fleer is gedurende 42 jaar werkzaam geweest in het bibliotheekwerk in Fryslân en Flevoland in 15 verschillende functies (van assistent bibliothecaris op de bibliobus tot directeur bestuurder van bibliotheekorganisaties). Al een paar jaar met pensioen maar als ZZP-er nog steeds actief in het bibliotheekwerk met name op het gebied van collectionering.
Anne Buteijn is afdelingshoofd Kennisdiensten & Collecties bij ZB Bibliotheek van Zeeland. Werkzaam sinds 1996 in de bibliotheekbranche in verschillende functies altijd gerelateerd aan collecties.
Rommie Eisma, Adviseur Educatie, Cultuur en Samenleving bij Rijnbrink
Rommie werkt al ruim 40 jaar in het bibliotheekveld, van bibliothecaris in de front-office tot en met bibliotheekdirecteur. De laatste jaren heeft ze zich meer toegespitst op het collectiebeleid en advisering hierover richting bibliotheken. Daarnaast coördineert ze de teams centraal collectioneren die in de provincie Gelderland en Overijssel de wekelijkse aanschaf voor verschillende bibliotheken verzorgen.
Daphne ten Siethof Adviseur Educatie, Cultuur en Samenleving bij Rijnbrink
Daphne houdt zich in haar functie vooral bezig met collectie. Dat varieert van het meedenken over het thema meertaligheid of BookTok, tot het opzetten van een webshop om processen te vereenvoudigen en producten beter te ontsluiten. Ook houdt ze zich graag bezig met innovatie en nieuwe ontwikkelingen. Ze begeleidt bijvoorbeeld binnen Rijnbrink innovatietrajecten om nieuwe producten of diensten te ontwikkelen.
Gastcolleges van diverse experts binnen de branche.
Voorwaarden opleiding
Om te slagen voor de Basiscursus Collectioneren zijn de volgende punten van belang:
- Wanneer je alle opdrachten hebt ingeleverd en maximaal 1 bijeenkomst hebt gemist, dan krijg je een certificaat van deelname.
- We zetten dit certificaat van deelname om in een certificaat van slagen, wanneer je op tenminste 80% van de huiswerkopdrachten een voldoende haalt.
De eindopdrachten 'Collectieplan' en 'Aanschaf & Saneren' komen daar nog los bij, en zijn verplicht om met een voldoende af te ronden. Voor deze twee opdrachten hanteren we eenmaal een herkansing.
Heb je vragen over de Basiscursus Collectioneren? Mail dan naar opleidingen@nbdbiblion.nl